MICHA KAT – LEES MEE MET VLUCHTELING MICHA KAT (32): RENE DE BOK | DE KRANT OP ZONDAG

Ik zie mezelf nog zitten tegenover Rene de Bok in zijn fonkelnieuwe kantoor van De Krant op Zondag aan de Huddestraat in Amsterdam. Een nieuwe krant, die mensen zocht met bergen poen, een rebelse inslag, leuke recalcitrante mensen: daar moest ik bij zijn! Ik had net mijn stage afgerond bij NRC Handelsblad, had al een behoorlijk zooitje publicaties op mijn naam staan, dus het moest een fluitje van een cent zijn te worden aangenomen! Rene de Bok was de hoofdredacteur. Hij kwam van Elsevier, een volstrekt psychotische borderliner, die maar een ding kon: schrijven. Het gesprek leidde niet tot een beslissing, waarop ik besloot gewoon achter een bureau te gaan zitten als deel van de redactie. Ik ben tot het laatste moment bij de krant actief geweest – het meest krankzinnige avontuur uit de geschiedenis van de Nederlandse journalistiek, dat van vele mensen de ondergang zou worden met als eerste slachtoffer Rene de Bok, die ging lopen naaien met een redactrice, echtscheiding, aan de drank: nooit meer iets van vernomen. Een ander slachtoffer was ‘zakelijk directeur’ Pieter Storms, die met een been in de onderwereld stond en thans zijn dagen slijt aan de Côte d’Azur als partner van Nina Brink.

In de ruim anderhalf jaar, dat de krant bestond, is zoveel gebeurd, dat er tien boeken over te schrijven zijn. Thans is de geschiedenis van dit krankzinnige avontuur voor het nageslacht bewaard in het boekje De Krant op Zondag, Opkomst en Ondergang van een Jongensdroom door Rene de Bok (1992). Het verhaal is zo hilarisch en zo smerig, dat het niet anders dan symbolisch kan worden genoemd, dat van het boek geen afbeelding beschikbaar is (Bol.com) of dat de cover onzichtbaar is gemaakt (Google.books). Want vrijwel niets, dat gebeurde aan de Huddestraat, kon het daglicht verdragen.

Via Google vind ik nog verwijzingen naar twee artikelen van mijn hand. Het ene schreef ik met Tom Nierop (thans hoofdredacteur van De Accountant, meer over hem in een latere aflevering van deze serie) en ging over zwendel met fondsen voor oorlogslachtoffers. De kop was: gegoochel met geld voor oorlogsinvaliden. Ik weet nog, dat ik met Nierop naar Den Haag ging om een van de bobo’s van die invalide stichtingen aan de tand te voelen over de fraude en de zwendel, ene Peijnenburg, een oud staatssecretaris. Het interview liep compleet uit de hand, de man begon te schreeuwen en te krijsen waarop zijn vrouw binnenkwam lopen en zei, dat het ‘nu afgelopen moest zijn in verband met de gezondheid van haar man’. Het andere artikel is een interview met ‘Mohammed Rasoel’. Het betrof hier een schijnbaar Arabische auteur van een boek met als titel De Ondergang van Nederland, Land der Naieve Dwazen. Hierin werd tot in detail beschreven hoe Nederland volledig zou worden vernietigd door Moslim immigranten en de knuffel en theedrink cultuur van de linkse Gutmensch. Het boekje was briljant geschreven en sloeg in als een bom. Dat wil zeggen: heel policolor Nederland werd hysterisch. Volgens Teun van Dijk, een professor in de tekstwetenschap, betrof het een practical joke van Gerrit Komrij. Maar die conclusie was te explosief om te worden geaccepteerd. In paniek werd een obscure Pakistaanse varieté artiest met de naam Zoka F. als auteur naar voren geschoven, een man met een strafblad als zedendelinquent, die dus gemakkelijk kon worden gedemoniseerd. Alle media openden een klopjacht op deze ‘Rasoel,’ die op een gegeven moment bij mij thuis zat met volledig bedekt gelaat. Buiten op de stoep stonden journalisten van NRC en NOS op de deur te beuken: ze hadden ergens lucht van gekregen of waren getipt. Midden in het interview ontsnapte ‘Rasoel’ via het balkon en de tuin. Het volgende is te lezen in een stuk van de genoemde Teun van Dijk op de site van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren:

Ook wordt er verwezen naar een freelance journalist voor De Krant op Zondag, Micha Kat, die met een Arabisch sprekende medewerker Rasoel probeerde te interviewen, waarop Rasoel echter de benen nam. Wel had Micha Kat later nog een gesprek met Rasoel, ‘omdat hij zich in vermomming op straat nogal opgelaten zou voelen’. Ook meent Kat, dat Rasoel ‘ideologisch vrij zuiver praatte, helemaal niet CP-achtig.’

Na 28 jaar terugkijkend op deze affaire moet worden geconstateerd, dat het boek anno 2018 nog altijd actueel is! Wie ook de auteur is, het is een van de meest briljante en visionaire boeken ooit geschreven in de Nederlandse taal – en precies om die reden werd het vanaf de eerste seconde gedemoniseerd en geridiculiseerd. Meer dan 10 jaar na het verschijnen van het boek werden Pim Fortuyn en Theo van Gogh vermoord als gevolg van de problematiek, die in dat boekje voor het eerst werd benoemd. Mijn artikel over de affaire in de zondagskrant – het blijkt al uit het citaat van Van Dijk – was natuurlijk ook helemaal ‘verkeerd’ in de zin, dat ik de auteur niet demoniseerde, maar zijn boodschap serieus nam. In 1990 bestonden er nog geen ‘complotdenkers,’ maar als die wel hadden bestaan zou ik naar aanleiding van dat stuk zonder meer als zodanig zijn gebrandmerkt – een ‘idioot’, die gelooft in ‘een complot’, dat er zoiets zou bestaan als ‘islamisering’ van Nederland als gevolg waarvan Nederland ‘ten onder’ zou gaan! Hoe kom je erop! Naar het gekkenhuis ermee!

De tientallen journalisten, die bij de zondagskrant rondliepen slaagden er in 19 maanden niet in verhalen te maken, die impact hadden. Ik heb nog nooit zo veel incompetentie op een hoop gezien. De drang om te scoren was zo extreem, dat mensen er compleet aan onderdoor gingen en er steeds weer nieuwe ‘kwaliteitsjournalisten’ werden gezocht. In een van de meest hilarische momenten werd een redacteur – Peter Kee, die later een toppositie in Hilversum zou krijgen als politieke chef bij Pauw & Witteman – naar Ankara gestuurd, omdat er ‘iets niet zou deugen bij de ambassade daar’. De arme Kee heeft de hele dag op de stoep gestaan en kwam terug met niets. Maar er moest toch iets in de krant komen en de kop werd: Ambassade knoeit. In het stuk werd beschreven hoe een ijscoman komt aanrijden en weer weggaat. De kop werd een running gag op de redactie voor journalistiek onvermogen: ‘ambassade knoeit’! De spaarzame momenten, dat er wel echt groot nieuws op tafel lag, werd dat weggehoond door de incompetente chefs, die geen idee hadden van nieuws en journalistiek. Redactrice Cecile Riekert (ook zij vond haar weg bij de VARA), die wel wist wat journalistiek was, had de primeur van ‘stier Herman’, de eerste transgene stier ter wereld, die werd geboren in Lelystad. Riekert werd compleet uitgelachen en weggehoond. Enkele dagen later was ‘stier Herman’ wereldnieuws. Tsja. In het boekje van De Bok komt dit allemaal niet voor. Ik meen, dat ik niet met naam wordt genoemd. Het boekje gaat vooral over geld.

Ik heb altijd het gevoel gehad, dat de hele Krant op Zondag een witwas operatie was van drugsgelden. De wijze, waarop met geld werd gesmeten, was bizar: elke middag werden voor honderden euro’s luxe broodjes besteld. Maar goed, op een gegeven moment ging de geldkraan natuurlijk dicht. Vrij snel al. Ik herinner me ook nog, dat ik ooit met een andere redacteur, Frank Bierens, naar Brussel reed, waar de krant werd gedrukt. Er moesten in een ‘cruciaal verhaal’ op het laatste moment nog wijzigingen worden aangebracht. Ik heb geen idee meer, waar het stuk over ging, maar wat ik nooit zal vergeten was, dat Pieter Storms daar stond en dat hij data in het stuk ging veranderen, ‘omdat dat beter was’. Allerlei mensen kwamen hun zakken vullen bij de krant, zoals Ton Elias en Leon de Winter. Ik zie nog voor me hoe een ‘chef’ op de redactie in elkaar zakte – letterlijk – van de stress, Hans Doeleman – als ik het me nog goed herinner ging hij loeien als een koe om het idee van een verhaal over stier Herman belachelijk te maken. Rene de Bok liep rond met koffiekoppen vol whiskey. De laatste fase van de krant was, nou ja… ik geloof zelf, dat er geweld is gebruikt, dat complete inboedels verdwenen… dat verhaal zal wel voor altijd niet verteld blijven.

MICHA KAT – LEES MEE MET VLUCHTELING MICHA KAT (31): JOOST ZWAGERMAN | GIMMICK!
MICHA KAT – LEES MEE MET VLUCHTELING MICHA KAT (33): DONNA TARTT | THE SECRET HISTORY